انواع دندان مصنوعی (پروتز دندان) ثابت و متحرک
هنگامی که فرد یک یا چند دندان خود را از دست بدهد، ممکن است به این خاطر با مجموعه متنوعی از مشکلات مواجه شود. به این ترتیب ممکن است فرد اعتماد به نفس خود را در ارتباط با طرح لبخند خود از دست داده و با مشکلات خاص در ارتباط با صحبت کردن و مصرف غذاهای خاص مواجه شود. در حقیقت دندان‌های مصنوعی و پروتزهای دندان ، ابزارهای سفارشی ساخته شده است که برای جایگزینی با دندان‌های از بین رفته و بازیابی ظاهر و عملکرد عادی دندان‌ها در دهان هستند.
انواع دندان مصنوعی چیست؟
دندان‌های مصنوعی ثابت
دندان مصنوعی ثابت یک نوع ترمیم ثابت دندان است که برای جایگزینی و پوشاندن کل سطح دندان یا بخشی از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملکرد اصلی دندان‌های مصنوعی ثابت جایگزینی یک یا چند دندان از بین رفته و بازیابی عملکرد جویدن و لبخند زدن عادی فرد است. دندان‌های مصنوعی ثابت شامل روکش‌های خاص، اینله دندان و بریج هستند. این روکش‌ها در حقیقت کل ساختار دندان را بازیابی کرده و زمانی استفاده می‌شوند که پوسیدگی بخش زیادی از دندان را از بین برده و پرکردگی دندان بیش از حد بزرگ باشد. همچنین از اینله برای بازیابی سطح یک یا چند دندان استفاده می‌شود. در نهایت بریج دندان برای جایگزینی یک یا چند دندان از بین رفته در دهان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دندان‌های مصنوعی متحرک
در این حالت امکان خارج کردن دندان مصنوعی از دهان به سادگی در طول روز وجود دارد. این نوع دندان مصنوعی زمانی استفاده می‌شود که دندان‌های باقیمانده در دهان بیمار برای نگه داشتن یک دندان مصنوعی ثابت کافی نباشند. دندان مصنوعی متحرک می‌تواند کامل یا جزئی باشد. دندان‌های مصنوعی کامل دندان‌هایی هستند که تقریباً برای جایگزینی تمام دندان‌های بیمار استفاده می‌شوند. هنگامی که از انواع دندان مصنوعی کامل استفاده می‌شود، امکان پخش متناسب نیروی ناشی از جویدن به‌طور یکنواخت در کل دهان وجود داشته و فشار وارد شده به بافت استخوانی کاهش پیدا می‌کند. دندان‌های مصنوعی جزئی از طریق قلاب یا بند به سایر دندان‌های باقیمانده در دهان متصل می‌شوند. انواع دندان‌های مصنوعی متحرک به شرح زیر هستند:
دندان مصنوعی کامل
یکی از انواع دندان مصنوعی، دندان مصنوعی کامل است؛ دندان مصنوعی کامل زمانی استفاده می‌شود که تمام دندان‌های فرد از بین رفته باشند. دندان مصنوعی کامل از یک ماده پلاستیکی به رنگ دندان ساخته می‌شود تا به این ترتیب امکان بازیابی بافت لثه و نگه داشتن آن در دهان وجود داشته باشد. قبلاً برای نگه داشتن دندان‌های مصنوعی در دهان از اتصالات مخصوص در لثه استفاده می‌شد. علاوه بر این امکان نگه داشتن دندان مصنوعی کامل در دهان از طریق ایمپلنت کاشته شده در استخوان فک نیز وجود دارد. به هر حال توجه داشته باشید هزینه درمان با این روش گران‌تر از دندان‌های مصنوعی سنتی می‌باشد.
دندان‌های مصنوعی جزئی
دندان‌های مصنوعی جزئی فقط زمانی استفاده می‌شوند که برخی از دندان‌ها در دهان از بین رفته باشند. دندان‌های مصنوعی جزئی می‌توانند از یک پایه پلاستیکی یا یک چارچوب فلزی ساخته شوند که از طریق آن‌ها نگه داشتن دندان‌های مصنوعی در دهان امکان پذیر می‌شود. این نوع از دندان‌های مصنوعی از طریق گیره در دهان حفظ شده و به دقت به دندان‌های طبیعی باقیمانده در دهان متصل می‌شوند. دندان‌های مصنوعی جزئی مبتنی بر یک چارچوب فلزی دارای طراحی سنتی هستند و به خاطر استفاده از فلز به صورت محکم و قوی در دهان قرار می‌گیرند. دندان‌های مصنوعی جزئی پلاستیکی معمولاً به صورت اورژانسی یا موقت در دهان بیمار برای جایگزینی دندان‌های از بین رفته استفاده می‌شوند و به این ترتیب ترمیم لثه‌ها و استخوان قبل از ساخت دندان مصنوعی نهایی امکان پذیر خواهد شد.
دندان‌های مصنوعی فوری
دندان‌های مصنوعی فوری معمولاً بلافاصله پس از کشیدن دندان‌ها در دهان بیمار قرار می‌گیرد. دندان مصنوعی فوری در بهترین حالت می‌تواند یک ابزار موقتی تا زمان آماده شدن دندان‌های مصنوعی دائمی و تکمیل فرآیند ترمیم بافت استخوان و لثه باشد.
دندان‌های مصنوعی چگونه ساخته می‌شوند؟
دندان‌های مصنوعی کامل سنتی در حدود ۸ تا ۱۲ هفته پس از کشیدن دندان‌ها یا از بین رفتن آن‌ها ساخته می‌شوند. این فرآیند با قالب گیری از وضعیت دهان و دندان‌های فرد و ارسال قالب برای لابراتوار شروع می‌شود. دندان‌پزشک و تکنیسین لابراتوار در ادامه ساخت دندان‌های مصنوعی را با استفاده از قالب‌ها شروع کرده و در پایان هر مرحله دندان‌های مصنوعی ساخته شده در دهان بیمار امتحان می‌شود تا از مناسب بودن آن‌ها و نیز قرارگیری صحیح دندان‌ها بر روی یکدیگر اطمینان حاصل شود. به این منظور لازم است بیمار به مدت حدود ۴ تا ۵ هفته به مطب دندان‌پزشک هفته‌ای یک بار مراجعه نماید. همچنین پس از تکمیل دندان‌های مصنوعی، لازم است بیمار پس از گذشت ماه اول دوباره به مطب دندان‌پزشک مراجعه کند تا به این ترتیب اصلاحات لازم بر روی دندان‌های وی صورت گیرد.
دندان‌های مصنوعی فوری قبل از کشیدن دندان‌ها ساخته شده و در همان روز کشیدن دندان‌ها در دهان بیمار قرار می‌گیرند. گاهی اوقات دندان‌های عقب دهان در ابتدا کشیده شده و دندان‌های جلو تا زمان آماده شدن دندان‌های مصنوعی در دهان بیمار باقی می‌ماند. این نوع دندان‌های مصنوعی با بافت استخوان و لثه هماهنگی زیاد ندارند و به همین خاطر معمولاً لازم است اصلاحات زیادی در طول مراحل ترمیم بافت لثه و استخوان بر روی دندان‌های مصنوعی انجام شود.